Kościół św. Piotra i Pawła w Chmielnie

Historia kościoła św. Piotra i Pawła w Chmielnie

Powstanie kościoła w Chmielnie datuje się na połowę XIII wieku. Był on wtedy jednym z 65 kościołów istniejących w rozległym archidiakonacie pomorskim należącym do diecezji włocławskiej. Jego budowę przypisuje się zamieszkującej chmieleński gród córce Świętopełka - księżniczce Damroce. Pod koniec życia Damroka ofiarowała kościół klasztorowi norbertanek w Żukowie. Pierwsza pisemna wzmianka o chmieleńskim kościele pochodzi z roku 1280, kiedy to biskup włocławski Albierz zezwolił norbertankom na przyjęcie kościoła św. Piotra w Chmielnie wraz z uposażeniem, czyli dobrami przeznaczonymi na jego utrzymanie. W ten sposób żukowski klasztor został kolatorem (patronem) chmieleńskiego kościoła i pełnił tą rolę aż do początku XIX wieku, kiedy zaborca zlikwidował wszystkie zgromadzenia zakonne, a dobra kościelne przejęło państwo pruskie. W 1821 roku, staraniem władz pruskich, parafia chmieleńska wraz z całym archidiakonatem pomorskim włączona została do diecezji chełmińskiej.

Budowa i wyposażenie kościoła św. Piotra i Pawła w Chmielnie

Wnętrze Kościoła jest unikatowe, ponieważ sufit i ściany zdobią piękne kaszubskie wzory - dzieło profesora Szczeblewskiego wykonane na początku lat pięćdziesiątych XX wieku. Uwagę odwiedzających przykuwają także ołtarze. Od strony północnej umieszczony jest Ołtarz Maryjny. Został on wykonany w 1677 roku w Gdańsku i pierwotnie znajdował się w katedrze pelplińskiej. Czarny, marmurowy ołtarz Serca Jezusowego pochodzący z przełomu XVII i XVIII wieku odkupiono od parafii kartuskiej, gdy ta dostosowywała do potrzeb wiernych kościół poklasztorny. W Kartuzach też kupiono, znajdującą się w ołtarzu głównym, tzw. grupę Ukrzyżowania. Pochodzi ona z rozebranego w latach czterdziestych XIX stulecia kościoła św. Katarzyny. Szczególnym zabytkiem jest pochodzący z XVII wieku obraz Matki Boskiej Śnieżnej, której parafianie przypisywali cudowną moc, a po dziś dzień nazywają Panią Chmieleńską. Czasy pierwotnego, drewnianego kościoła pamiętają pięknie rzeźbione, barokowe feretrony, w których umieszczone są olejne obrazy. Niezwykłym zabytkiem jest również przepiękna barokowa wieczna lampka wykonana ze srebra w gdańskim warsztacie Zygfryda Örnstera będąca darem trzech parafian. Najstarszym chmieleńskim zabytkiem jest gotycka Pieta, od początku lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia przechowywana, jako depozyt w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie.  Z XVI wieku pochodzi także jeden z zamieszczonych na wieży dzwonów. Zabytkową wartość przedstawiają także organy zakupione w 1887 roku w pracowni Juliusa Witta w Gdańsku.